Świadectwo i charakterystyka energetyczna budynku jednorodzinnego

Świadectwo charakterystyki energetycznej budynku (certyfikat energetyczny) jest oficjalnym dokumentem, który określa zapotrzebowanie na energię niezbędną do zaspokojenia potrzeb związanych z użytkowaniem budynku lub jego części. Obowiązek posiadania w określonych sytuacjach świadectwa charakterystyki energetycznej budynku lub części budynku wynika z prawa europejskiego. W ramach dostosowania do tego prawa, 28 kwietnia 2023 roku weszła w życie nowelizacja Ustawy z 29 sierpnia 2014 r. o charakterystyce energetycznej budynków, zgodnie z którą każdy dom, niezależnie od daty jego budowy, musi posiadać świadectwo energetyczne.

W nomenklaturze technicznej istnieją dwa pojęcia: charakterystyka energetyczna i świadectwo charakterystyki energetycznej budynku jednorodzinnego. Pierwsze z nich musi być zamieszczone w projekcie budowlanym z określeniem parametrów fizycznych zastosowanych materiałów skutkujących uzyskaniem zgodnego z wymogami prawa wskaźników: rocznego zapotrzebowania na energię użytkową, energię końcową i nieodnawialną energię pierwotną, udział odnawialnych źródeł energii w rocznym zapotrzebowaniu na energię końcową oraz jednostkową wielkość emisji CO2 , zaś drugie - wykonuje się po zakończeniu budowy lub przy obrocie nieruchomością, w tym najem/wynajem.

Energetyczne świadectwo budynku jednorodzinnego: Wprowadzenie i obowiązki

Obowiązek posiadanie świadectwa charakterystyki energetycznej budynku, w tym domu jednorodzinnego, został wprowadzony nowelizacją Ustawy z 29 sierpnia 2014 r. o charakterystyce energetycznej budynków, która weszła w życie 28 kwietnia 2023 roku.

Świadectwa energetycznego (certyfikatu energetycznego, paszportu energetycznego) potrzebują:

Właściciele nowo wybudowanych budynków jednorodzinnych oraz inwestorzy (w tym deweloperzy). Muszą oni obowiązkowo dołączać je do zawiadomienia o zakończeniu budowy albo do wniosku o uzyskanie pozwolenia na użytkowanie.

Deweloperzy - musi ono być przekazane klientowi przy zawieraniu umowy przenoszącej własność domu jednorodzinnego w wykonaniu umowy deweloperskiej.

Inwestorzy, którzy zajmują się wynajmem domów - świadectwo muszą przekazywać najemcom przy zawieraniu umowy najmu budynku jednorodzinnego.

Sprzedający budynek jednorodzinny - bez względu na datę jego budowy - świadectwo musi być okazane w momencie zawierania umowy sprzedaży u notariusza.

Czym jest świadectwo energetyczne budynku jednorodzinnego?

Świadectwo charakterystyki energetycznej budynku jednorodzinnego (certyfikat energetyczny) jest oficjalnym dokumentem, który określa zapotrzebowanie na energię niezbędną do zaspokojenia potrzeb związanych z użytkowaniem budynku lub jego części. Obowiązek posiadania w określonych sytuacjach świadectwa charakterystyki energetycznej budynku lub części budynku wynika z prawa europejskiego. W ramach dostosowania do tego prawa, 28 kwietnia 2023 roku weszła w życie nowelizacja Ustawy z 29 sierpnia 2014 r. o charakterystyce energetycznej budynków, zgodnie z którą każdy dom, niezależnie od daty jego budowy, musi posiadać świadectwo energetyczne. Ta zmiana regulacji wprowadza nowe zasady, które dotyczą nie tylko nowo wybudowanych budynków wielorodzinnych, ale również domów jednorodzinnych oraz mieszkań zbudowanych przed 2009 rokiem. Jest to znaczący krok ku większej efektywności energetycznej i zwiększa odpowiedzialność właścicieli nieruchomości.

Obowiązek posiadania świadectwa energetycznego od 2023 roku

Obowiązek posiadania świadectwa charakterystyki energetyczne przez budynek jednorodzinny został wprowadzony 28 kwietnia 2023 roku, kiedy to weszła w życie nowelizacja Ustawy z 29 sierpnia 2014 r. o charakterystyce energetycznej budynków. Wprowadzono również karę grzywny nawet do 5000 zł w przypadku braku świadectwa energetycznego.

Jakie są koszty uzyskania świadectwa energetycznego?

Koszt świadectwa energetycznego obecnie waha się w granicach od 250 zł do nawet 1000 zł w zależności od charakterystyki budynku i osoby wystawiającej świadectwo. Wpływ na cenę certyfikatu może mieć także konieczność przeprowadzeni wizji lokalnej nieruchomości. Szczególnie skomplikowane przypadki, a więc nieruchomości o nietypowym zastosowaniu lub wielkopowierzchniowe mogą wymagać specyficznego podejścia i indywidualnej wyceny.

Kto jest zobowiązany do posiadania świadectwa energetycznego budynku jednorodzinnego?

Do posiadania świadectwa charakterystyki energetycznej budynku jednorodzinnego zobowiązany jest jego właściciel w przypadku sprzedaży lub wynajmu nieruchomości. Również właściciele nowych budynków jednorodzinnych muszą posiadać certyfikat energetyczny, jeśli chcą uzyskać pozwolenie ne użytkowanie nieruchomości.

Jakie są korzyści wynikające z posiadania świadectwa energetycznego?

Certyfikaty energetyczne dla budynków można przyrównać do okresowych świadectw badań urządzeń technicznych. Certyfikacja zmniejszy wydatki na eksploatację budynków, a w dłuższej perspektywie wpłynie na globalne obniżenie zużycia energii, tym samym na ograniczenie emisji gazów cieplarnianych.

Wprowadzenie certyfikatów energetycznych umożliwia ocenę budynku pod względem kosztów eksploatacji. Dostarcza informacji, które dotyczą zapotrzebowania na energię. Obiekty o niskim zapotrzebowaniu, tzn. takie, w których straty energii są niskie, będą mogły uzyskiwać na rynku nieruchomości ceny wyższe niż budynki, których oszacowane koszty eksploatacji są, na skutek niedostatecznie efektywnego użytkowania energii, wysokie. Charakterystyka energetyczna ma także istotny wpływ na komfort użytkowania pomieszczeń w budynkach. Chodzi nie tylko o temperaturę wewnętrzną, ale i np. o wymianę powietrza, a w obiektach użyteczności publicznej – warunki oświetleniowe. Także dlatego nabywcy i najemcy powinni mieć zapewniony dostęp do danych charakteryzujących jakość energetyczną budynku.

Charakterystyka energetyczna budynku jednorodzinnego

Charakterystyka energetyczna budynku to dokument, w którym umieszczono wyliczenia dotyczące rocznego zapotrzebowanie na energię niezbędną do jego ogrzania. To bardzo ważna informacja, ponieważ wartości tam zawarte mają przełożenie na:

  • spełnienie wymagań prawnych związanych z warunkami technicznymi tworzenia budynków – w kontekście ilości wykorzystywanej nieodnawialnej energii,
  • wydatki, jakie poniesiesz na ogrzewanie budynku – im więcej ciepła traci obiekt, tym będą one wyższe,
  • plany dotyczące zastosowania energooszczędnych rozwiązań, które zwiększą oszczędności.

Charakterystyka energetyczna jest sporządzana w formie specjalnego świadectwa, które często określa się jako certyfikat energetyczny.

Jak uzyskać świadectwo charakterystyki energetycznej budynku jednorodzinnego?

Podobnie, jak w przypadku każdej innej nieruchomości, czy lokalu, aby uzyskać świadectwo charakterystyki energetycznej budynku jednorodzinnego, wystarczy wejść na naszą stronę internetową i wpisać parametry nieruchomości, dla której chcemy uzyskać certyfikat. Po podaniu niezbędnych informacji i opłaceniu wniosku, klient otrzymuje pełnoprawne świadectwo charakterystyki energetyczne nieruchomości wraz z wpisem do Centralnego Rejestru Charakterystyki Energetycznej Budynków. Procedura uzyskania tego swoistego paszportu energetycznego jest więc stosunkowo prosta i łatwa, a samo świadectwo sporządza ekspert z właściwymi uprawnieniami.

Zamów świadectwo charakterystyki energetycznej online

Wejdź na naszą stronę i w kilku prostych krokach zamów świadectwo energetyczne online już dziś. W wersji elektronicznej dostaniesz je w ciągu 48 lub 24 godzin, w zależności od wybranej opcji. W wersji papierowej wyślemy je do Ciebie w takim samym terminie. Oczywiście wystawione przez nas świadectwo charakterystyki energetycznej jest podpisane przez osobę wpisaną do wykazu osób uprawnionych do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej prowadzonego przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Jest także zarejestrowane w Centralnym rejestrze charakterystyki energetycznej budynków, który prowadzi Minister Rozwoju i Technologii, jako minister właściwy ds. budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa.

Audytorzy świadectw energetycznych: Wsparcie i procedury

Audytor świadectw energetycznych musi być wpisany do wykazu osób uprawnionych do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej prowadzonego przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Aby znaleźć się w wykazie, trzeba spełnić następujące wymagania:

  • posiadać pełną zdolność do czynności prawnych
  • nie można być skazanym prawomocnym wyrokiem za przestępstwo przeciwko mieniu, wiarygodności dokumentów, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi lub za przestępstwo skarbowe
  • posiadać uprawnienia budowlane

lub

  • ukończyć:
  • studia wyższe zakończone uzyskaniem tytułu zawodowego inżyniera, inżyniera architekta, inżyniera architekta krajobrazu, inżyniera pożarnictwa, magistra inżyniera architekta, magistra inżyniera architekta krajobrazu, magistra inżyniera pożarnictwa albo magistra inżyniera lub
  • studia wyższe inne niż wymienione powyżej oraz studia podyplomowe, których program uwzględnia zagadnienia związane z charakterystyką energetyczną budynków, wykonywaniem audytów energetycznych budynków, budownictwem energooszczędnym i odnawialnymi źródłami energii.

Istnieją również specjalne kursy przeznaczone dla osób, które chcą samodzielnie przeprowadzać świadectwa energetyczne budynków i mieszkań oraz posiadają odpowiednie wykształcenie lub posiadają uprawnienia budowlane, o których mowa w art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane.

Kto może audytować charakterystykę energetyczną budynku jednorodzinnego?

Audytować charakterystykę energetyczną budynku może każdy, kto jest audytorem energetycznym. Audytor nie musi być wpisany do wykazu osób uprawnionych do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej prowadzonego przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii, ponieważ wykonuje jedynie audyt. Audyt energetyczny to dokument, który nie tylko pozwala na określenie zapotrzebowania na ciepło i energię w celu użytkowania budynku, ale zawiera także propozycje prac termomodernizacyjnych (ze wskazaniem najlepszego rozwiązania). Audyt energetyczny nie jest tożsamy ze świadectwem charakterystyki energetycznej, ale może być jednym z etapów jego przygotowania.

Co umożliwia uprawnienie do sporządzania świadectw energetycznych?

Uprawnienie do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej musi być potwierdzone wpisem do wykazu osób uprawnionych do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej prowadzonego przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Umożliwia to sporządzanie, podpisywania i rejestrację świadectw charakterystyki energetycznej w Centralnym rejestrze charakterystyki energetycznej budynków, który prowadzi Minister Rozwoju i Technologii, jako minister właściwy ds. budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa.

Świadectwo energetyczne domu jednorodzinnego: odbiór i rejestracja

Świadectwo charakterystyki energetycznej domu jednorodzinnego przekazuje się w formie papierowej, opatrzone numerem nadanym w centralnym rejestrze charakterystyki energetycznej budynków oraz podpisem osoby uprawnionej.

W wyniku nowelizacji przepisów (od 28 kwietnia 2023 r.), świadectwo można otrzymać w formie:
•    papierowej – opatrzone numerem nadanym w centralnym rejestrze charakterystyki energetycznej budynków oraz podpisem osobistym osoby uprawnionej

lub

•    elektronicznej - opatrzone numerem nadanym w centralnym rejestrze charakterystyki energetycznej budynków oraz kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym lub podpisem osobistym osoby uprawnionej.

Tyle przepisy prawne. W naszym wypadku przekazanie certyfikatu następuje standardowo w formie elektronicznej przy spełnieniu wszystkich niezbędnych wymogów, w tym zwłaszcza jego rejestracji w Centralnym rejestrze charakterystyki energetycznej budynków. Na specjalne życzenie klienta wysyłamy oczywiście wersję papierową świadectwa.

Co to jest centralny rejestr charakterystyki energetycznej budynków?

Centralny rejestr charakterystyki energetycznej budynków to specjalny wykaz prowadzony przez Ministra Rozwoju i Technologii, jako ministra właściwego ds. budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa. Celem prowadzeni rejestru jest spełnienie obowiązku określonego w ustawie o charakterystyce energetycznej budynków, w tym zapewnienie spójnego systemu oceny efektywności energetycznej budynków w Polsce oraz swobodnego dostępu do wykazów osób uprawnionych sporządzających świadectwa charakterystyki energetycznej oraz kontrole systemu ogrzewania i systemu klimatyzacji.

Rejestr obejmuje wykazy:

  • osób uprawnionych do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej;
  • osób uprawnionych do kontroli systemu ogrzewania lub systemu klimatyzacji;
  • świadectw charakterystyki energetycznej;
  • protokołów z kontroli systemu ogrzewania lub systemu klimatyzacji;
  • budynków, których powierzchnia użytkowa zajmowana przez organy wymiaru sprawiedliwości, prokuraturę oraz organy administracji publicznej przekracza 250 m2 i w których dokonywana jest obsługa interesantów, zawierający informacje o charakterystyce energetycznej tych budynków oraz ich powierzchni.

Jak uzyskać świadectwo energetyczne do odbioru domu jednorodzinnego?

Świadectwo charakterystyki energetycznej budynku, w tym domu jednorodzinnego, jest dokumentem, który poświadcza, ile energii potrzebuje budynek, aby móc z niego korzystać zgodnie z przeznaczeniem. Szczegółowe przepisy dotyczące świadectw znajdziemy w Ustawie o charakterystyce energetycznej budynków (Dz. U. 2014 poz. 1200 z późniejszymi zmianami).

Wskazują one, że inwestor jest obowiązany dołączyć świadectwo charakterystyki energetycznej do odbioru domu. Czyli do zawiadomienia o zakończeniu budowy obiektu budowlanego lub do wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie. Obowiązek ten wszedł w życie z dniem 28 kwietnia 2023 r. Zgłoszenie bez dołączenia certyfikatu zostanie uznane przez organ za niekompletne i zakwestionowane.

Przepisy dopuszczają jednak pewne wyjątki od tej reguły. A jednym z nich są domy do 70 mkw, jeżeli budujemy je w celu zaspokojenia własnych celów mieszkaniowych. Czyli świadectwo energetyczne do odbioru domu o powierzchni 69 mkw nie jest potrzebne.

Zatem jeżeli zamierzamy nabyć gotowy budynek od dewelopera, to powinien on nam przekazać świadectwo energetyczne. Będzie to oznaczało, że w domu zamontowano źródło ciepła i nadają się do zamieszkania.

Dokument świadectwa energetycznego nie musi być przekazany przy odbiorze domu jednorodzinnego. Formalnie wytyczne w tym zakresie określa ustawa o charakterystyce energetycznej budynków (Dz. U. 2014 poz. 1200 i póź. zm.) wskazując, że przekazanie świadectwa powinno nastąpić najpóźniej przy akcie notarialnym.

Jakie powinny być parametry wydajności energetycznej dla budynku mieszkalnego?

Wydajność energetyczna dla budynku mieszkalnego to inaczej jego efektywność energetyczna, przez którą należy rozumieć stopień przygotowania budynku do zapewnienia komfortu jego użytkowania zgodnie z przeznaczeniem przy jednoczesnym możliwie najniższym zużyciu energii przez ten budynek. Ocena efektywności energetycznej jest to ocena zbioru właściwości budynku mających wpływ na zużycie przez ten budynek energii niezbędnej do jego użytkowania, obejmująca m.in. ocenę izolacyjności cieplnej przegród budynku oraz sprawności zastosowanych w nim instalacji i urządzeń. Oceny energetycznej budynku dokonuje się w postaci świadectwa charakterystyki energetycznej. Charakterystyka energetyczna jest to zbiór danych i wskaźników energetycznych budynku lub części budynku, określających całkowite zapotrzebowanie na energię niezbędną do ich użytkowania zgodnie z przeznaczeniem.

Wymagania minimalne w zakresie efektywności energetycznej budynków, które są projektowane,  budowane albo przebudowywane określone zostały w rozporządzeniu w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie - tzw. rozporządzenie WT.

Wymagania minimalne zostały sformułowane poprzez określenie dopuszczalnych parametrów związanych z  zapotrzebowaniem na energię oraz izolacyjnością cieplną przegród, w następujący sposób:

  • obliczeniowa wartość wskaźnika określającego roczne zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną (EP) do ogrzewania, wentylacji, chłodzenia oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej, a w przypadku budynku użyteczności publicznej, zamieszkania zbiorowego, produkcyjnego, gospodarczego i magazynowego - również do oświetlenia wbudowanego, powinna być mniejsza od wartości granicznej określonej w rozporządzeniu WT,
  • przegrody oraz wyposażenie techniczne budynku powinny odpowiadać przynajmniej wymaganiom izolacyjności cieplnej określonym w rozporządzeniu WT.

Wymagania minimalne uznaje się za spełnione dla budynku podlegającego przebudowie, jeżeli przegrody oraz wyposażenie techniczne budynku podlegające przebudowie odpowiadają przynajmniej wymaganiom izolacyjności cieplnej.

Wymagania dotyczące energooszczędności zostały określone w 2014 roku z perspektywą sukcesywnego ich zaostrzania do roku 2020. Takie rozwiązanie pozwoliło na płynne dojście do docelowego standardu energooszczędności budynków, zgodnie z którym od 31 grudnia 2020 r. wszystkie nowe budynki powinny być budynkami o niemal zerowym zużyciu energii (ang. nZEB).

Przykładowo maksymalny dopuszczalny wskaźnik EP dla budynku jednorodzinnego obecnie wynosi 70 kWh/(m2·rok), a w okresie od 1 stycznia 2017 r do 30 grudnia 2020 wynosił 95 kWh/(m2·rok). Współczynnik przenikania ciepła ściany zewnętrznej obecnie wynosi 0,20 W/(m2·K), a w okresie od 1 stycznia 2017 r do 30 grudnia 2020 wynosił 0,23 W/(m2·K).

Minimalne wymagania dotyczące charakterystyki energetycznej budynków podlegają przeglądowi w regularnych odstępach czasu, nie dłuższych niż pięć lat oraz w razie potrzeby są uaktualniane w celu uwzględnienia postępu technicznego w sektorze budowlanym. Ministerstwo Rozwoju i Technologii w 2022 r. dokonało przeglądu w oparciu o ekspertyzę Krajowej Agencji Poszanowania Energii S.A. pn. "Przegląd przepisów określających minimalne wymagania dotyczące charakterystyki energetycznej budynków". Analiza ekspercka wykazała brak konieczności zmiany przepisów w tym zakresie.

Charakterystyka energetyczna dla domu jednorodzinnego

Charakterystyka energetyczna budynku to dokument, który zawiera obliczenia dotyczące zapotrzebowania na energię potrzebną do: ogrzewania i wentylacji, przygotowania ciepłej wody, a także klimatyzacji i oświetlenia. Jest to dokument urzędowy pozwalający dokładnie oszacować przyszłe koszty eksploatacji związane z ogrzewaniem domu i przygotowaniem wody użytkowej.

Konieczność posiadania takiego dokumentu przez właściciela nieruchomości wynika z uchwalonej w 2013 roku nowelizacji warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki. Kluczowe są tutaj dwa warunki związane z energochłonnością:

  • zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną (EP),
  • wartość współczynnika przenikania ciepła dla przegród zewnętrznych budynku (EU).

Oba kryteria mają ustalone limity, których nie wolno przekraczać. Charakterystyka energetyczna budynku pozwala określić wspomniane wartości oraz wyznaczyć, czy spełniono warunki prawne. Jest ona także niezbędnym dokumentem w procesie uzyskania pozwolenia na budowę i stanowi integralną część projektu architektoniczno-budowlanego.